| Kult Maca

Stare komputery prowadzą siedzący tryb życia. Zaparkowane w półkach i szafach, może dotykane przez sporadyczne odkurzanie; szczęśliwcy wciąż od czasu do czasu uruchamiają stare gry. Ale czasami staje się sensacją.

Twiggy Macintosh to prototypowy Macintosh 128k, który używał 5,25-calowego dysku. Od dawna myśl zagubiona w historii, dwóch z tych pierwotnych Macinti zostało niedawno wskrzeszonych i powróciło do życia w pełnej, działającej chwale. Ich odrodzenie przyniosło rzadki powrót oryginalnego zespołu projektowego Macintosha. A jeden z nich niedawno odwdzięczył się, przynosząc na aukcji około 40 000 dolarów.

Są to — bez wątpienia — najstarsze działające komputery Mac na świecie.

Oto historia ich niesamowitej podróży.

Twiggy był skazany, Mac nie był

Kiedy Macintosh został wprowadzony przez Apple w 1984 roku, niewielki komputer typu „wszystko w jednym” był wyposażony w 9-calowy ekran i 3,5-calową stację dyskietek. Wiele z tych rewolucyjnych maszyn przetrwało do dziś. Ale przed tym Macem pojawił się nieco inny projekt, który wykorzystywał zawodną stację dyskietek.

Wiele dysków nie działało, a wydajność produkcji była niska. Te wpadki prawie wykoleiły Lisę, która zaczęła być wysyłana do klientów w czerwcu 1983 roku. Panika zaczęła się pojawiać, gdy wszyscy zdali sobie sprawę, że podejrzane dyski nie będą wystarczająco niezawodne, a w przeciwieństwie do Lisy, Mac nie miał dysku twardego, na którym można by się oprzeć. Po wielu krętych rundach nawet Steve Jobs w końcu uznał rzeczywistość i zrezygnował z jazdy Twiggy.

Apple niedawno otrzymało od Sony demo 3,5-calowego dysku twardego. Pracował z taką samą szybkością transmisji danych jak Twiggy, a dyski miały twardą plastikową powłokę. Kiedy Jobs zobaczył dysk, pokochał go i od razu chciał go dostosować do komputera Mac. Ten proces okazał się zbyt kręty — zobacz historię Folklore.org „Szybko, schowaj się w tej szafie!” dla ciekawych szczegółów — ale w końcu wszystko się udało i komputer Mac został dostarczony ze znanym dyskiem 3,5-calowym, który wszyscy znamy i kochamy.

Powstało tylko kilka prototypów Twiggy Mac. W prawdziwie Jobsowski sposób wszystkie prototypy Maca w Apple, które zawierały uszkodzoną dyskietkę, zostały zniszczone, a Twiggy Mac został wyrzucony na śmietnik historii. Do niedawna sądzono, że żaden nie przeżył.

Mac Twiggy powraca

Historia zakończyła się tam przez prawie trzy dekady. Następnie w styczniu 2012 roku pojawił się Mac Twiggy. Zdjęcia rzadkiego prototypu zostały opublikowane na stronie Applefritter, skupiającej się na Apple, generując szum.

Jak ten Mac przetrwał? Czy to był jedyny?

Właściciel maszyny, publikujący jako „mactwiggy” i znany publicznie tylko jako Jay, powiedział wówczas, że kupił system po obejrzeniu reklamy w Internecie.

„Starszy pan, od którego go kupiłem, jest emerytowanym grawerem” – napisał Jay na forach Applefrittera. „Firma, w której pracował, została wynajęta do wykonania medalików nagrodzonych na ceremonię w Apple. Osobiście uważam, że to byłby jakiś punkt w 1983 roku, ale tak naprawdę nie mógł sobie przypomnieć. Wysłali tego Maca, aby wykorzystał go jako model do pracy. Kiedy robota została wykonana, starali się zaaranżować odesłanie go z powrotem. Najwyraźniej po kilku próbach Apple po prostu powiedział im, aby go zatrzymali.

Przez ostatnie 15 lat słyszałem historie o legendarnym komputerze „Twiggy Macintosh”. To była rzecz z mitu i legendy — jak jednorożec.

To było wielkie odkrycie — naprawdę marzenie kolekcjonera komputerów Mac. Adamowi Goolewiczowi, kolekcjoner starych jabłek z Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie ten prototyp okazał się nie do odparcia. Skontaktował się z właścicielem i po pewnych negocjacjach kupił system.

„Przez ostatnie 15 lat słyszałem historie i badałem legendarny komputer „Twiggy Macintosh”” – powiedział Goolevitch Cult of Mac w e-mailu. „To była rzecz z mitów i legend – jak jednorożec”.

Goolevitch dokonał kosmetycznego oczyszczenia i włączył system, ale nie mógł znaleźć żadnego oprogramowania Twiggy Mac do uruchomienia komputera. Z systemami Apple 1 sprzedawanymi za setki tysięcy dolarów, postanowił spróbować szczęścia na eBayu i wystawił system za 100 000 dolarów.

„Ku mojemu zdziwieniu zainteresowanie mediów było przytłaczające” – powiedział Goolevitch. “Cult of Mac podchwycił historię początkowo, stwierdzając, że „wygląda na to, że Woz sprząta swoją szafę”. Wkrótce inne media, w tym Mashable, The Verge i The Huffington Post, poprosiły o wywiady na temat aukcji.

„Ku mojemu przerażeniu komputer się nie sprzedał” – powiedział. „Rozumiem jednak — z tak wysoką ceną i faktem, że się nie uruchamia. Po dwóch lub trzech relistacjach postanowiłem po prostu skupić się na próbie wskrzeszenia tego komputera i nie oferować go już na sprzedaż. Chciałem znaleźć jakiś sposób, żeby go uruchomić.

Pojawia się partner

Tymczasem wieści o Twiggy Mac Goolevitcha krążyły po całym świecie, docierając w końcu do Gabreala Franklina. Franklin był byłym programistą dla komputerów Mac i prezesem Encore Systems, firmy założonej przez Randy'ego Wiggintona (Apple Employee No. 6), Eda Rudera i Dona Breunera. Stworzyli program, który ostatecznie stał się MacWrite.

Teraz Franklin pracował jako filmowiec. Zdarzyło mu się również być właścicielem pewnego reliktu Apple, który pozostał po jego czasie w Encore – Twiggy Mac, który pozornie jest identyczny z tym, który robi fale w Internecie.

„W kwietniu 2012 roku kręciłem w Azji” – powiedział Franklin Cult of Mac. „Kiedy sprawdziłem pocztę po powrocie z niektórych wędrówek w dżungli, otrzymałem kilka e-maili od starych znajomych z Apple. Najczęstszym wątkiem był „Czy to ty?”, a każdy z nich wysłał link do przedmiotu wystawionego na sprzedaż w serwisie eBay”.

Franklin powiedział swoim przyjaciołom, że jest na miejscu i zapytał, czy któryś z nich skontaktuje się z Goolevitch w sprawie prototypu Maca. „O ile wiem, mój stary prototyp Twiggy Mac wciąż był gdzieś w magazynie” – powiedział Franklin.

Franklin wszedł do swojego rzadkiego Maca, kiedy Encore został zamknięty.

„Każdy z nas na zmianę wybierał z ogromnego stosu sprzętu” – powiedział. “Mój wybór Twiggy i Q-bert gra zręcznościowa nie były wówczas gorącymi tematami dla żadnego z nas. Znacznie wyżej na liście były Macintosh SE i Macintosh II”.

Pomiędzy Goolevitchem a Franklinem istniały teraz dwa potwierdzone prototypy Twiggy Mac na wolności. Najwyraźniej Apple nie miał w 1984 r. tak wybrednego poziomu paranoidalnej tajemnicy, jak ma to miejsce obecnie. Ziarno zostało zasiane na zjazd Twiggy. Kiedy Franklin wrócił do Stanów Zjednoczonych, skontaktował się z Goolevitch i obaj szybko zdecydowali się na współpracę nad uruchomieniem starych komputerów Mac.

Wskrzeszenie Twiggy

„Znalezienie Twiggy Maca było łatwe” — powiedział Franklin. „W rzeczywistości w Encore Systems przez kilka lat używałem tej maszyny, aby uniemożliwić zamykanie drzwi mojego biura. Wiedziałem, że przechowuję gdzieś dyski Macintosha Twiggy”.

System Franklina nie uruchamiał się z powodu uszkodzonej płyty głównej i zasilacza, ale pożyczył oprogramowanie firmie Goolevitch. „Gabreal zgodził się pożyczyć mi swoje jedyne trzy dyski z oprogramowaniem Twiggy Mac – z których dwa okazały się być bootowalne” – powiedział Goolevitch. „Dwa działające dyski były oznaczone jako ‘MacWrite Test Diskette’ i ‘MacPaint 0.5 16 sierpnia 1983 r.’”

Pracując w Kanadzie, Goolevitch nie mógł uzyskać dysków z systemu Franklina, aby uruchomić swój komputer. Postanowili spotkać się i wspólnie pracować nad obydwoma systemami w domu Franklina w Kalifornii.

„Ponieważ oboje mieliśmy pewne doświadczenie inżynierskie, postanowiliśmy ostrożnie zdemontować obie maszyny i skrupulatnie ułożyć identyfikujące etykiety na każdej [odpowiedniej] części maszyny, aby nie pomylić żadnych chipów lub części” powiedział Franklin. „Następnie rozpoczęliśmy proces rozwiązywania problemów„ prób i błędów ”, aby uruchomić jeden z prototypowych komputerów Mac Twiggy”.

Kiedy wprowadzono pierwszy dysk Twiggy, ku naszemu zdumieniu i zaskoczeniu, Twiggy Mac uruchomił się od razu!

„ROMy w moim komputerze były inną wersją niż jego”, powiedział Goolevitch. „Gabreal wskazał, że nowe wersje ROM i oprogramowania były czasami przekazywane co kilka dni w tamtym czasie. Z tego doszedłem do wniosku, że być może jego ROMy i dyski z oprogramowaniem były kompatybilne [tylko] ze sobą. Następnie zamieniłem jego dysk twardy Twiggy i jego ROM-y na mój komputer i płytę główną.”

„Kiedy wprowadzono pierwszy dysk Twiggy, ku naszemu zdumieniu i zaskoczeniu, Twiggy Mac uruchomił się od razu! To trochę nas obu zszokowało.

Była teraz 2:30 i oboje byli wyczerpani. Prace kontynuowano następnego dnia. Zamieniając kilka chipów na raz, zidentyfikowali problemy z systemem Franklina i kanibalizują części zamienne z ofiarnego Maca 512k. Następnie korzystając z udostępnionego kompatybilnego zestawu ROM-ów, uruchomili drugi Twiggy.

Dwie gałązki na żywo

„Jak się okazało, napęd Twiggy był uszkodzony w mojej maszynie” – powiedział Goolevitch. „Gabreal był tak uprzejmy, że pozwolił mi pożyczyć jego dysk Twiggy i ROM-y w celu ich archiwizacji i powielania. Z pomocą Jamesa MacPhaila z Systemy Sigma Seven, EPROM i układ kontrolera Macintosh Twiggy 16L8 zostały pomyślnie zarchiwizowane, wraz z dyskami z oprogramowaniem Twiggy Macintosh.”

„Kiedy otrzymałem paczkę zwrotną od Jamesa z zarchiwizowanymi i zduplikowanymi chipami, zainstalowałem je na moim Twiggy Mac wraz z zastępczym, działającym dyskiem Twiggy” – powiedział Goolevitch. „Ku mojemu uciesze, prototyp Twiggy Macintosh działał teraz na własną rękę – po prawie 30 latach!”

Osiągnięto kamień milowy. Twiggy Mac narodził się na nowo. Goolevitch zastanawiał się nad dotychczasowymi doświadczeniami: „Jako kolekcjoner vintage Apple i Macintosh i hobbysta, to moim zdaniem najlepsze doświadczenie z Apple/Macintosh, jakie kiedykolwiek miałem.” powiedział. „To nigdy nie byłoby możliwe bez pomocy i przyjaźni Gabreala Franklina i Jamesa MacPhaila. Otrzymaliśmy wynik znacznie wykraczający poza wszelkie rozsądne oczekiwania. To dla mnie niesamowity przykład pracy zespołowej i przyjaźni”.

Okna dialogowe „Steve sez…” to dodatkowy bonus!

Zjazd zespołu Macintosh

Goolevitch i Franklin chcieli ujawnić światu swoje cenne rzeczy w odpowiednim momencie vintage Apple. Do tego momentu ich wysiłki na rzecz zmartwychwstania były prywatne. Premiera filmu biograficznego Steve’a Jobsa Oferty pracy w sierpniu 2013 r. — który zagłębił się we wczesne lata Apple i powołał do życia rozwój komputerów Lisa i Macintosh — czułem się jak w tym momencie.

Najstarsze działające komputery Mac na świecie dokonały jeszcze jednej szalenie wspaniałej rzeczy: zgromadziły swoich twórców trzy dekady po urodzeniu.

Goolevitch i Franklin opublikowali szczegóły zmartwychwstania na dzień przed premierą filmu. Odbiór był bardzo pozytywny, a historia przyciągnęła opinie entuzjastów starych komputerów na całym świecie. Sam film nie poradził sobie tak dobrze z krytykami.

Najstarsze działające komputery Mac na świecie dokonały jeszcze jednej szalenie wspaniałej rzeczy: zgromadziły swoich twórców trzy dekady po urodzeniu.

Prywatne przyjęcie w Muzeum Historii Komputerów w Mountain View w Kalifornii we wrześniu 2013 r. pomogła połączyć lata. Wydarzenie koordynowali Franklin i Dan Kottke, jeden z pierwszych członków zespołu Mac. To było trochę spontaniczne spotkanie, ale lista RSVP szybko się rozrosła. Wśród uczestników, z których wielu posiadało numery odznak Apple w postaci jedno- lub dwucyfrowej, byli m.in. Kottke, Steve Wozniak, Andy Hertzfeld, Chris Espinosa, Guy Kawasaki, Jerry Manock, Terry Oyama, Larry i Patti Kenyon, Rod Holt, Randy Wigginton i Wendell Szlifierka.

Czcigodni absolwenci Apple śmiali się i wspominali sobie nawzajem, bawiąc się rzadkim prototypem, komentując wczesne aspekty projektu i kto co zrobił. „Ma kursor w kształcie klepsydry” – powiedział Andy Hertzfeld. „Nie pamiętam tego. Hej, napisałem to. Wydaje mi się, że jest to powolne.

„Przywróciło to wiele radości i przerażenia podczas pracy na Macintoshu”, powiedział Randy Wigginton, autor MacWrite, „ponieważ nigdy nie wiadomo było, kiedy Steve miał być w tym okropnym nastroju i powiedzieć „to jest okropne” albo kiedy będzie w świetnym nastroju i powie „to jest niesamowite, to zmieni świat.'"

Terry Oyama z zespołu ds. projektowania przemysłowego dla komputerów Mac przedstawił przykład wrażliwości projektowej, której wymagał Jobs i która jest obecna w Apple do dziś. „Jeśli wyczuwasz krawędź Maca, z boku znajduje się teksturowana powierzchnia, która ułatwia znalezienie włącznika/wyłącznika z tyłu. Steve dał nam czas, aby to ulepszyć” – powiedział.

Ale to, co naprawdę sprawiło, że to wydarzenie było wyjątkowe, to fakt, że niewiele takich spotkań miało miejsce wcześniej. Goolevitch (który również uczestniczył) powiedział Cult of Mac, że było to pierwsze spotkanie wielu członków zespołu Mac ze swoimi byłymi kolegami z Apple.

Steve Wozniak podsumował nastrój: „Uwielbiam oglądać stare prototypy i oryginalne wyposażenie. Ale tak naprawdę ludzie, którzy tam byli, mają o wiele więcej znaczenia i wspomnień, które to wydobywa”.

Twiggy idzie na aukcję

W międzyczasie rynek starych przedmiotów kolekcjonerskich Apple nadal rósł, a ceny aukcji Apple 1 osiągnęły aż 671 000 USD. Ponieważ jego Twiggy Mac jest już w pełni sprawny i przywrócony, Goolevitch postanowił ponownie wystawić swój system na sprzedaż. Tym razem nie w serwisie eBay, ale raczej z Broker zespołu aukcyjnego w Niemczech, która specjalizowała się w sprzedaży technologii vintage. Cena otwarcia została ustalona na 25 000 EUR (33 725 USD).

Wraz z komputerem Goolevitch dołączył dyskietki Twiggy z wczesnymi wersjami MacPaint oraz MacAutor działa we wstępnych wersjach systemu operacyjnego Macintosh. Dołączono również list autentyczności Dana Kottke oraz półkę na klawiaturę z wysuwaną kartą instruktażową (jak używana Lisa), która nigdy nie została wprowadzona do produkcji.

Zaczęło się czekać na listopad. Inny działający system Apple 1 został uwzględniony w tej samej aukcji. Oczekiwania przed imprezą były wysokie. Żaden prototyp Twiggy Macintosha nigdy wcześniej nie był wystawiany na aukcję. Czy Twiggy Mac może faktycznie przewyższyć cenę Apple 1?

Na aukcji mieszane wyniki. Apple 1 początkowo nie sprzedawał się. Był to działający system z oryginalnej partii 50 sztuk, którą Jobs i Woz sprzedali firmie Byte Shop w 1976 roku. Jednostka miała numer 46 i zawierała oryginalne instrukcje obsługi, kasety z oprogramowaniem oraz pudełko wysyłkowe z sygnaturą firmy Woz. Został wystawiony za 180 000 EUR (242820 USD) i nie otrzymał żadnych ofert, ale ostatecznie został sprzedany za 246 000 EUR (330 000 USD) po zakończeniu licytacji przedmiotu. Według domu aukcyjnego dwóch potencjalnych nabywców było zaskoczonych brakiem ofert i złożyło kolejne oferty.

Rzadka działająca Lisa 1 również nie zebrała żadnych ofert na aukcji. Karma nie wyglądała dobrze dla starego krzemu. (Być może duch Steve'a Jobsa był zdenerwowany, że którykolwiek z tego starego sprzętu w ogóle przetrwał.)

Ostatecznie Twiggy Mac sprzedał się za 25 000 EUR (33 725 USD) i ostateczną cenę (po VAT i premię aukcyjną) 30 750 EUR (41 200 USD).

Twiggy Mac nie osiągnął ceny Apple 1, ale Goolevitch nadal był optymistyczny w stosunku do wyników.

„To była dobra przygoda” – powiedział. „W tym przypadku podróż jest nagrodą”.

W rzeczy samej.