Christian Bale może wydawać się idealnym aktorem do roli Steve'a Jobsa. Podobnie jak założyciel Apple, Bale jest perfekcjonistą, który tak bardzo dba o swoje rzemiosło, że może wyglądać jak szalony wariat.
Bale, który zagra w Nadchodząca biografia Danny'ego Boyle'a o Jobs, może być największą nadzieją na porywającą reprezentację na ekranie zmarłego lidera Apple. Jednak dla wielu fanów Apple film telewizyjny z 1999 roku pozostaje ostatecznym przedstawieniem Jobsa.
Ten film jest Piraci z Doliny Krzemowej, który opowiada historię Apple kontra Microsoft w ciągu 20 lat, począwszy od końca lat 70. XX wieku. Z Piraci z Doliny Krzemowej w tym roku skończy 15 lat, Cult of Mac rozmawiał ze swoim reżyserem, Martynem Burke, o Noah Wyle (który gra Jobsa w filmu), grożono procesami sądowymi i cudowny sposób, w jaki Jobs zamienił potencjalnie katastrofalną część PR w dobry naciskać.
„Wygląda na to, że reputacja filmu rośnie z czasem” – mówi Burke. „Był emitowany w Ameryce Południowej, Rosji, wszędzie, o czym tylko pomyślisz. W momencie, gdy się pojawił, było to całkiem udane, ale mówienie o tym po tylu latach jest wspaniałe”.
Co ciekawe, Burke mówi, że nie był zainteresowany, kiedy po raz pierwszy zaproponowano mu projekt pod koniec lat 90. XX wieku. Na podstawie książki o nazwie Ogień w dolinie, autorstwa pisarzy Paula Freibergera i Michaela Swaine'a, nie czuł żadnego związku z tą historią.
„Chodziło o to, jak „komputer 286” stał się „386” i tak dalej” – mówi. „Byłem tym znudzony”.
Dopiero gdy studio zapytało Burke'a co on chciałby zrobić ze scenariuszem, który zaczął rozważać, z jaką fascynującą dramatyczną historią musiał pracować.
„Wielce wierzę w Szekspira, a to, co mieliśmy, było współczesnym odpowiednikiem Mała wioska, z dwoma młodymi książętami, Billem Gatesem i Stevem Jobsem”, mówi. „Im więcej czytałem w szczególności o Stevenie, tym częściej widziałem go w tych szekspirowskich terminach. Był błyskotliwy, wulkaniczny, obsesyjny, podejrzliwy, a nawet złośliwy w sensie biznesowym. Był o podboju, zawsze podboju. Powiedziałem, 'Jest to rodzaj filmu, który chcę zrobić”.
Burke sam przerobił scenariusz i podpisał kontrakt na reżyserię. Gdy przyjrzał się faktom kryjącym się za tą historią, stwierdził, że dotyczy ona tematu, który zdecydowanie: było interesujące go: kalifornijska kontrkultura lat sześćdziesiątych.
„Steve Jobs był potomkiem tej techno-kontrkultury”, mówi. „Była ta mesjaniczna jakość, która wyszła z San Francisco w latach 60-tych. Chodziło o Berkeley, ruch wolności słowa i moc kwiatów. To, co robił, było po części technologiczne, a po części powstańcze”.
Pierwotny plan zakładał nakręcenie filmu w Toronto. Zbudowano zestawy warte około 1 miliona dolarów, co stanowi znaczną część 15-milionowego budżetu filmu. W ostatniej chwili producenci ER, którzy w tamtym czasie zatrudniali gwiazdę Noah Wyle, zdecydowali, że nie wypuszczą aktora na czas potrzebny. „Musieliśmy zamknąć całą produkcję” — mówi Burke. „To był ogromny cios w ciało. Przez chwilę wyglądało to tak, jakbyśmy byli martwi.
Ekipa udała się z powrotem do Los Angeles, gdzie cudem udało się wznowić produkcję. To jednak nie koniec stresu.
W pierwszym dniu zdjęć właściwy egzemplarz Fortuna został dostarczony do zestawu. Artykuł w magazynie twierdził, że zarówno Microsoft, jak i Apple planują uzyskać nakaz zaprzestania filmowania. Na szczęście nic z tego nie wyszło.
„Time-Warner miał duży dział prawny i zanim zaczęliśmy kręcić, zwalili się na mnie jak tona cegieł” — mówi Burke. „Rozdzielili każdą linijkę scenariusza. Czułem się, jakbym był na rozprawie. Ale najwyraźniej zadziałało, ponieważ nie mieliśmy od nikogo wiadomości”.
Jeśli napięcie na planie rosło, podobna atmosfera panowała w Piraci z Doliny Krzemowej obsada i ekipa, która podzieliła się na frakcje Mac i PC, kłócąc się o zalety każdej platformy podczas kręcenia filmu.
Kto stanął po stronie Burke'a?
„Wchodziłem komputerowcem, a wychodząc, byłem w 100% facetem od Maców” – śmieje się. „Piętnaście lat później nic się nie zmieniło”.
Tak dobre, jak reżyseria i scenariusz Burke'a to jednak duża zasługa Piraci z Doliny Krzemowej musi leżeć z Wylem. Zły film może zostać odkupiony przez wspaniałą grę aktorską, a dobry może zostać nakręcony. Od wyglądu po głos i maniery, wszystko w występie Wyle'a doskonale przywołuje współzałożyciela Apple.
„Cokolwiek było w powietrzu, po prostu to wchłonął” – mówi Burke. "On stał się Oferty pracy. To była niezwykła przemiana. Mieliśmy zdjęcie Steve'a Jobsa w wieku około 28 lat, z okładki Fortuna czasopismo. Zrobiliśmy makietę z Noah i było prawie niemożliwe, aby ich odróżnić.
Wyle jest wyjątkowy, ale w filmie są inne świetne występy, w tym Klub Śniadaniowy's Anthony Michael Hall jako przerażająco intensywny Bill Gates i Joey Slotnick jako Steve Wozniak. Prawdziwy Woz został podobno tak zafascynowany przez swojego filmowego odpowiednika, że poleciał do Los Angeles tylko po to, by zjeść lunch z aktorem na lotnisku.
„Steve Wozniak wygłosił kilka przemówień, w których powiedział, że film dokładnie pokazuje, jak rzeczy naprawdę się wydarzyły” – mówi Burke. „Dla mnie to było lepsze niż jakiekolwiek nagrody lub nominacje, jakie mógł zdobyć film”.
Wewnętrznie Apple mógł być mniej niż zadowolony z pewnych aspektów przedstawienia, ale firma (w szczególności Jobs) poradziła sobie z tym doskonale. Niedługo po premierze filmu Jobs potajemnie poleciał Wyle'a do Nowego Jorku, gdzie aktor pojawił się na scenie podczas imprezy w Macworld, na początku podając się za Jobsa.
— Co za ruch — mówi Burke. „Steve Jobs przyjął coś, co mogło być burzą krytyki wobec Apple ze względu na sposób, w jaki został przedstawiony w filmie, i przekształcił to w pozytyw. Apple natychmiast zwrócił całą reklamę na swoją korzyść”.
Jednak jedną osobą, z którą Jobs nigdy nie chciał rozmawiać, był Burke.
„Steve nie chciał mieć ze mną nic wspólnego” — mówi reżyser. „Kilka lat później jeden z moich znajomych poprosił mnie, abym zadzwonił do Apple, aby zapytać, czy mógłbym zainteresować Steve'a Jobsa projektem z udziałem J.K. Wioślarstwo. Zostałem w jakiś sposób wyznaczony jako osoba, która powinna zadzwonić do Steve'a, ponieważ zrobiłem Piraci z Doliny Krzemowej. Powiedziałem: „Gwarantuję, że nigdy się do mnie nie odezwie”.
Mimo to Burke został połączony z biurem Jobsa i rozmawiał ze swoim osobistym asystentem. „Gdy tylko dowiedziała się, kim jestem, w powietrzu pojawił się wyraźny chłód. Natychmiast oddzwoniłem do mojego przyjaciela i powiedziałem: „Nigdy się od niego nie usłyszysz”. I nigdy nie usłyszeli”.
Piraci z Doliny Krzemowej nie jest dostępny w sklepie iTunes Store w USA, chociaż można go odebrać w sklepie w Wielkiej Brytanii za 10 GBP (16,17 USD) pod tym linkiem.